Yüzey Kalitesi

Yüzey Kalitesi, terimi diğer adıyla yüzey pürüzlüğü olarak bilinir. Parçaların yüzeylerindeki imalat izlerini belirtir. Üründeki hatalar, işleme izleri ile birlikte düzgün olmayan bir görünüm arz eder. Bu durumda yüzeylerdeki görünümler kötü olmaktadır. Malzemelerin yüzey kalitesi her zaman kusursuz olmalıdır. Kötü yüzeyler hatalı görünümle beraber fonksiyonellikte de etkili olmaktadır. Bu sebeple de yüzeyin kalitesi ölçülerek sayısal verilerle kalite kontrol edilebilir. Yüzeyin kontrolü sırasında isteklerin gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir. Vektörel sapmalar normal boyutlardan büyükse pürüzlü bir yapı hakimdir. Eğer vektörel sapmalar küçükse bu durum normal olarak kabul edilir. Böylece hatalı alanların ortaya çıkması için oldukça kolay gerçekleşir.

Yüzey kalitesi, birçok endüstride önemli bir faktördür çünkü yüzey pürüzlüğü, bir ürünün performansını, dayanıklılığını, işlevselliğini ve estetik görünümünü etkileyebilir. İyi bir yüzey kalitesine sahip ürünler, genellikle daha düşük sürtünme, daha iyi sızdırmazlık, daha yüksek estetik değer ve daha iyi boyutsal toleranslar gibi avantajlar sunar.

Yüzey Kalitesi Nasıl Ölçülür?

Birçok ürünün yüzey kalitesi bazı aşamalarla ölçülür. Ölçüm sonunda elde edilen sonuç, söz konusu yerin alanı olarak kabul edilir. Dünyanın alanı, ülkeler, şehirler ve iller bu şekilde hesaplanır. Alan hesaplamaları da belirli bir bölge içerisinde yapılır. Yüzey kalitesi ölçüm aşamasında yüzey temas alanı, temas basıncı, sürtünme katsayısı, makine performansı dikkate alınır. Özellikle işlendikten sonra parçanın kullanım yerine göre yüzeyi hassas bir kalite göstergesidir. Algılayıcı yüzeyin üzerinde tutularak temas etmesi sağlanır. Bu şekilde ölçüm yapılır. Ölçüm alanında probun hareket etmesiyle tarama işlemi yapılır. Yüzeyde belirlenen hatalı yüzeyler ölçüm makinesinde ortaya çıkar.

Yüzey Kontrol Cihazı

Hatalı olan yüzeyin kontrol alanları cihazla taranır. İmalat sırasında, sonrasında parçanın istenilen ölçülere göre yapılıp yapılmadığını ölçüp kontrol edilir. Bunun için bazı ölçü aletleri kullanılır. Bunların en önemlileri çelik mastarlar, cetveller, kareler, çeşitli mastarlar, mikrometreler, komparatörler, ve mastarlardır. Yüzey kontrolü için gerekli olan cihazların kusursuz bir şekilde çalışmasına dikkat edilmelidir. Genelde cihazlar çıkarılabilir motorlu bir sensör içerir. Bu sayede kolay kullanım imkanı sunar. Yüzey temas alanını ölçerken aynı zamanda hassas yüzey kalite ölçümü de yapılır. Makinenin performansını, sürtünme katsayısını ölçme işlemi yapar. Özellikle talaşlı imalat ile üretilmiş bir parçanın durumu kullanım alanına göre değerlendirilir. Yüzeyin hatalı olup olmadığını kontrol ederek alanın pürüzsüz olması sağlanabilir. Yüzey kalitesi sağlanırken kusursuz bir görünümde gerçekleşir.

Rz 100 yüzey kalitesi nedir?

Rz değeri, genellikle mikrometre (μm) cinsinden ifade edilir. Örneğin, "Rz 100 μm" ifadesi, yüzey profilinde en yüksek tepe noktaları ile en derin vadiler arasındaki ortalama yüksekliğin 100 mikrometre olduğunu belirtir.

Rz 100 yüzey kalitesi, yüzey profilindeki en yüksek tepe noktaları ile en derin vadiler arasındaki ortalama yüksekliğin 100 mikrometre olduğunu gösterir. Bu değer, yüzeyin dalgalı ve pürüzlü olduğunu ifade eder.

Yüzey kalitesi Ne ile Ölçülür?

Yüzey kalitesi, bir malzemenin veya iş parçasının yüzeyinin ne kadar düzgün, pürüzsüz veya bozulmamış olduğunu değerlendiren bir ölçüdür. Yüzey kalitesi, genellikle yüzeydeki pürüzlülük, yüzey yapısı ve diğer faktörlerle ilgilidir. Yüzey kalitesini ölçmek için kullanılan bazı yaygın yöntemler şunlardır:

• Pürüzlülük Ölçümü: Pürüzlülük, yüzeyin mikro düzeydeki dalgalanmalarını ifade eder. Pürüzlülük ölçümü için bir pürüzlülük ölçer veya profilometre kullanılır. Bu cihazlar, yüzeydeki tümseklerin ve çukurların yüksekliklerini ve aralıklarını ölçerek pürüzlülük parametrelerini belirler. Pürüzlülük ölçümleri, yüzey kalitesini değerlendirmek için çok önemlidir.

• Optik Mikroskop: Yüzeyin mikroskop altında incelenmesi, yüzeydeki çatlaklar, delikler, taneler ve diğer yapısal özelliklerin görsel olarak değerlendirilmesine yardımcı olur.

• Yüzey Sertliği Ölçümü: Yüzey sertliği, bir malzemenin yüzeyinin ne kadar sert veya yumuşak olduğunu gösterir. Bu, Rockwell sertlik testi, Brinell sertlik testi veya Vickers sertlik testi gibi testlerle ölçülebilir. Sertlik ölçümleri, yüzeydeki deformasyon veya hasarı belirlemek için kullanılabilir.

• Rüzgar Sızdırmazlığı Testi: Bu test, bir yüzeyin hava veya gaz sızdırmazlığını ölçer. Özellikle kapalı sistemler veya basınç gereksinimleri olan uygulamalarda önemlidir.

• Kimyasal Analiz: Yüzey kalitesini değerlendirmek için yüzeydeki kimyasal bileşenleri analiz etmek önemlidir. XRF (X-ışını floresans spektrometresi) veya SEM-EDS (Taramalı Elektron Mikroskobu ile Enerji Dağılımı Spektroskopisi) gibi analiz yöntemleri kullanılabilir.

• Yüzey Görselleştirmesi: Yüzeydeki kusurların veya problemli bölgelerin daha iyi görüntülenmesi için yüzey görselleştirme teknikleri kullanılır. Bunlar, ultraviyole (UV) ışık altında veya farklı açılardan yüzeyi incelemeyi içerebilir.

Yüzey kalitesi ölçümü, malzemelerin mühendislik ve üretim alanlarında önemli bir rol oynar. Ürünlerin yüzey kalitesinin belirlenmesi, ürün performansı, dayanıklılık, estetik ve işlevselliğini etkileyebilir. Özellikle hassas veya kritik uygulamalar için yüzey kalitesinin dikkatle ölçülmesi ve izlenmesi gerekebilir.